Αναπηρία ή Βλάβη;
Συζητώ συχνά με ανάπηρα άτομα και κυνηγώ καθημερινά το να επιμορφώνομαι και να προωθώ το κοινωνικό μοντέλο της αναπηρίας, στην προσπάθεια όλων μας να επικρατήσει και στην Ελλάδα έναντι του ιατρικού μοντέλου. Θέλω να σας μεταφέρω σήμερα, μέρος των συζητήσεων μου με τον 23χρονο φίλο και συνεργάτη, Σπύρο Νταντανίδη.
Γιατί η αναπηρία δεν είναι ένα ιδιαίτερο ατομικό χαρακτηριστικό, αλλά θα πρέπει να εξετάζεται μέσα στο γενικότερο κοινωνικό πλαίσιο.
Ο Σπύρος Νταντανίδης, σκηνοθέτης, ακτιβιστής και άτομο με κινητική βλάβη, τονίζει στο meallamatia.gr ότι το να είσαι ανάπηρο άτομο δεν είναι κάτι που δημιούργησες ή επέλεξες, αλλά κάτι που σου επιβλήθηκε. Ο ίδιος, όντας Αντιπρόεδρος του συλλόγου Περπατώ που ιδρύθηκε το 2002 με σκοπό μία προσβάσιμη κοινωνία για όλα τα άτομα, επισημαίνει ότι θα πρέπει να γίνει φανερό και αποδεκτό πως ένα αναπηρικό αμαξίδιο δεν προκαλεί καθήλωση ή δυσκολία ούτε είναι εμπόδιο. Το αμαξίδιο δε θεωρείται καν εργαλείο αλλά προέκταση του σώματος, μιας που σχεδόν υποκαθιστά τα πόδια ατόμων με κινητική βλάβη. Εξομολογείται ότι για αυτόν το περιβάλλον χωρίς εμπόδια δε θα χτιστεί εφόσον ο όποιος σχεδιασμός κάνουμε βασίζεται στις “προδιαγραφές” των μη ανάπηρων σωμάτων.
“Αν αρνηθούμε να δούμε τη συμπερίληψη πώς θα ξεκινήσουμε να τη διευκολύνουμε;”.
Το κοινωνικό μοντέλο, λοιπόν, αναφέρεται στα εμπόδια που τίθενται στους ανθρώπους με βλάβη τα οποία προκαλούνται από τον τρόπο που έχει οργανωθεί η κοινωνία και όχι από τη βλάβη τους αυτή καθέ αυτή. Εάν η σύγχρονη πραγματικότητα ήταν πιο συμπεριληπτική, τα εμποδιζόμενα άτομα δε θα αποκλείονταν. Το κοινωνικό μοντέλο αναφέρει τα συστημικά εμπόδια, τις υποτιμητικές συμπεριφορές και τον κοινωνικό αποκλεισμό ως τις βασικές αιτίες που οι άνθρωποι με βλάβη δεν πετυχαίνουν την πληρότερη λειτουργικότητά τους. Υπογραμμίζει τη διαφορά μεταξύ της έννοιας της “βλάβης”, που αναφέρεται στα φυσικά χαρακτηριστικά του ατόμου πχ τετραπληγία και του όρου “αναπηρία” που αναφέρεται στην κατάσταση στην οποία τίθεται ένα άτομο με βλάβη γιατί δεν έχει ισότιμες παροχές με τα υπόλοιπα μέλη της κοινωνίας. Πολύ απλά, εάν ένα άτομο δεν είναι σε θέση να ανέβει σκάλες, το ιατρικό μοντέλο εστιάζει στο να κάνει το άτομο σωματικά ικανό να τις ανέβει. Το κοινωνικό μοντέλο προσπαθεί να κάνει την ανάβαση της σκάλας περιττή αντικαθιστώντας τη με μια ράμπα. Σύμφωνα με αυτό το μοντέλο, το άτομο συνεχίζει να έχει βλάβη, αλλά οι συνθήκες που εμποδίζουν αυτό το άτομο δεν υπάρχουν πια καθώς μπορεί να φτάσει στις ίδιες τοποθεσίες με όλους τους άλλους.
Ο Σπύρος Νταντανίδης, όμως, και τα άτομα με κινητική βλάβη δεν παλεύουν μόνο για να φτιαχτούν ράμπες, που είναι αναπόσπαστο μέρος της καθημερινής τους μετακίνησης, αλλά παλεύουν για ισότιμα δικαιώματα, για καθολική πρόσβαση και συμπερίληψη. Αυτό φαίνεται στην επιθυμία που διακρίνεται στο μήνυμά του για το meallamatia.gr:
0 Comments