«Αφιλόξενη πόλη το Ηράκλειο για τα ΑμΕΑ»

Ο Βαγγέλης Αυγουλάς μεταφέρει την εμπειρία του για τους κοινωνικούς αποκλεισμούς

Συνέντευξη στην Εμμανουέλα Μαραγκουδάκη

«Ξέρω όμως πως αυτό που έκανε η μικρή Αγγελική δεν είναι το ίδιο με τα ακατάλληλα σε κάθε πόλη πεζοδρόμια -όπου αυτά υπάρχουν- για να βγεις ασφαλής απ’ το σπίτι σου, με τα όμορφα λόγια των άεργων που παρουσιάζονται ως αυτόκλητοι προστάτες των αναπήρων μη θέλοντας να καταλάβουν πως δεν τους έχουμε ανάγκη, με τις τεράστιες ελλείψεις στις υποδομές σε κάθε τομέα αυτού που στη θεωρία λέμε “κράτος πρόνοιας”, που υποχρεώνουν τους αναπήρους στην καλύτερη περίπτωση να παλεύουμε καθημερινά να αποδείξουμε πως δεν είμαστε βάρος στην κοινωνία. Και σίγουρα δεν είναι το ίδιο με τη στάση πολλών που όταν βλέπουν κάποιον τυφλό με παρέα ρωτούν τους γύρω του “Πώς τον λένε;” σαν να ρωτούν για κάποιο κατοικίδιο που βλέπουν να κάνει τον καθημερινό του περίπατο, ή με τα δέκα εκείνα λεπτά που περιπλανιόμουν στο Σύνταγμα αποπροσανατολισμένος απ’ τον πολύ κόσμο, τους μικροπωλητές, τα πολλά εμπόδια και τις άλλες αλλαγές για την εορταστική ατμόσφαιρα παραμονές πρωτοχρονιάς, μέχρι να με δει σ’ εκείνη την ερημιά κάποιος και να θελήσει να με βοηθήσει.

Μέχρι χθες έλεγα “δεν πρόκειται να αλλάξουμε”. Από σήμερα λέω “μπορεί και μπορούμε να αλλάξουμε”. Σ’ ευχαριστώ Αγγελική!».

Αυτό είναι ένα απόσπασμα από το κείμενο του Βαγγέλη Αυγουλά, μέλους της Νεολαίας του Πανελληνίου Συνδέσμου Τυφλών και φοιτητή της Νομικής, ο οποίος δημοσίευσε μία προσωπική του εμπειρία στο Διαδίκτυο, προκειμένου να ευαισθητοποιήσει κάποιους ανθρώπους, «όχι για να με λυπηθούν, αλλά για να καταλάβουν ότι όλοι είμαστε άνθρωποι», όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο ίδιος στην «Τ».

Το κείμενό του αυτό, με τίτλο «Ίσως η κοινωνία μας να γίνει… Αγγελική», που βρίσκεται στο Διαδίκτυο, άγγιξε τους ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένους μαθητές του Γυμνασίου της Νέας Αλικαρνασσού, οι οποίοι έψαξαν και επικοινώνησαν με τον κ. Αυγουλά, προκειμένου να τον γνωρίσουν από κοντά και να εκφράσουν τις απορίες τους γύρω από διάφορα θέματα που τους απασχολούσαν σχετικά με τις συνθήκες και τον τρόπο ζωής των ΑμΕΑ.

Ο κ. Αυγουλάς, ο οποίος κατάγεται από το Ηράκλειο, ανταποκρίθηκε στο κάλεσμα των παιδιών και μαζί τους γνώρισε την πόλη του Ηρακλείου. Ο ίδιος μιλάει στην «Τ» για αυτήν του την εμπειρία, αλλά και για τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα άτομα με προβλήματα όρασης.

Ο ίδιος διαπίστωσε με μεγάλη του χαρά ότι οι μαθητές ήταν ήδη ενημερωμένα για τα ΑμΕΑ, αλλά και πολύ ευαισθητοποιημένοι πάνω στο συγκεκριμένο θέμα.

Οι μαθητές του Γυμνασίου της Νέας Αλικαρνασσού έκλεισαν τα μάτια για να «δουν» μια άλλη πλευρά της ζωής και κάθισαν σε αναπηρικό καροτσάκι για να περπατήσουν ένα βήμα προς την ισότητα και το σεβασμό.

Ενεργοί πολίτες

Οι μαθητές του τμήματος Γ6 του Γυμνασίου Νέας Αλικαρνασσού συμμετέχουν σ’ ένα πρόγραμμα Αγωγής Υγείας της Δ/βάθμιας Εκπαίδευσης συγχρηματοδοτούμενο από την ΕΕ με θέμα τα άτομα με προβλήματα όρασης.

Στην αρχή κάποια γκράφιτι με απεικονίσεις ατόμων με αναπηρία που ζουν τη ζωή τους χωρίς να το βάζουν κάτω και κάποια βίντεο από καλλιτεχνικές δραστηριότητες ΑμΕΑ και τους Παραολυμπιακούς αγώνες. Γρήγορα και κάποιες ομαδικές εργασίες των 2-3 ατόμων γύρω από την κατάσταση στην εκπαίδευση και την αγορά εργασίας για τους αναπήρους, την ελλιπή ελληνική νομοθεσία που βοηθά τα ΑμΕΑ, τις παθήσεις που προκαλούν αναπηρία και τον τρόπο γραφής και κινητικότητας των τυφλών. Και άλλες πολλές δράσεις που κατέληξαν στην υπόσχεση των παιδιών για ενεργή βοήθεια.

«Τα παιδιά μου έδωσαν μία υπόσχεση. Ξεκίνησα την ομιλία μου, λέγοντάς τους ότι 180 χιλιάδες παιδιά με αναπηρία σήμερα, που είναι στην ηλικία τους, δεν έχουν τη δυνατότητα να πάνε σχολείο. Αυτό συγκίνησε τα παιδιά που υποσχέθηκαν ότι μεγαλώνοντας, από όποια θέση κι αν βρίσκονται, θα συστρατευτούν στην προσπάθεια να άρουν αυτού του είδους τους κοινωνικούς αποκλεισμούς. Είναι μία ελπίδα, για εμάς τουλάχιστον, γιατί τα παιδιά δεν έχουν ακόμη ιδιοτέλεια και δεν υπάρχει λόγος να πουν πράγματα που δεν τα εννοούν. Άλλωστε η πολιτική για αυτά είναι μία έννοια ξένη ακόμη, κι έτσι δεν τα έχει αλλοιώσει», υπογραμμίζει ο κ. Αυγουλάς.

Έμπνευση των μαθητών για να περάσουν από τη θεωρεία στην πράξη, ήταν -όπως οι ίδιοι δηλώνουν-, ένα γράμμα του τυφλού φοιτητή της Νομικής Σχολής Αθηνών, Βαγγέλη Αυγουλά, που βρήκαν δημοσιευμένο στο Διαδίκτυο.

«Η μόνη μας ελπίδα για ισότιμη αντιμετώπιση, είναι οι πολίτες»

Πώς σας φάνηκε που τα παιδιά πήραν την πρωτοβουλία να σας συναντήσουν;

«Η αλήθεια είναι ότι συγκινήθηκα πολύ, γιατί τα παιδιά ήταν που με πλησίασαν. Τα ίδια με έψαξαν, με βρήκαν και επικοινωνήσαμε. Να φανταστείτε ότι έλαβα αρκετά e-mail. Πολλές φορές ξεπερνούσαν τα 2-3 την ημέρα. Είναι τιμητικό και ταυτόχρονα αισιόδοξο ότι τα παιδιά έδειξαν τέτοια ευαισθητοποίηση, με αφορμή ένα κείμενο που στην ουσία δεν έλεγα κάτι προσωπικό, απλά έβαζα σε μία σειρά κάποια βιώματα, ώστε πρακτικά εάν κάποιος αποφάσιζε να κάνει ένα βήμα προσέγγισης σε άτομα με προβλήματα όρασης, να ήξερε σε πρώτη φάση πώς να κάνει σωστά αυτό το βήμα.

Κι αυτό το έκαναν παιδιά, τα οποία είναι «πυρήνες», αφού στο μέλλον θα κάνουν ακόμη περισσότερους φίλους, θα δημιουργήσουν οικογένειες, και θα μεταφέρουν τις δικές τους σκέψεις και απόψεις και σε άλλους ανθρώπους αύριο-μεθαύριο. Ήταν συγκινητική η ευαισθητοποίησή τους, ενώ διαπίστωσα ότι δεν σταματούν εκεί. Ήδη τα παιδιά σχεδιάζουν να συνεχίσουν αυτό το πρόγραμμα και με άλλες δράσεις. Μάλιστα, πολλά από αυτά με ρωτούν πώς θα μπορούσαν να βοηθούσαν ενεργά σε αυτόν τον τομέα και στο μέλλον. Και σίγουρα, με μαθηματική ακρίβεια, κάποια από αυτά τα παιδιά θα το κάνουν».

Ήταν η πρώτη φορά που επισκεφτήκατε το Ηράκλειο;

«Κατάγομαι από τα Χανιά, αλλά στο Ηράκλειο έχω έρθει κάποιες φορές για επαγγελματικούς λόγους. Κυρίως για να συνεργαστώ με την τοπική Ένωση του Πανελληνίου Συνδέσμου Τυφλών στο Ηράκλειο, όμως ήταν η πρώτη φορά που είχα την ευκαιρία να απολαύσω την πόλη. Τα ίδια τα παιδιά μου έδωσαν αυτήν την ευκαιρία. Περπατήσαμε μαζί στα Λιοντάρια, κάναμε όλο τον κύκλο της πλατείας, επισκεφτήκαμε τη Λότζια, τον Ιερό Ναό του Αγίου Τίτου, περιπλανηθήκαμε στο κέντρο της πόλης. Ξέρετε δεν το είχα κάνει ποτέ αυτό, γιατί ερχόμουν πιο πολύ για υποχρεώσεις».

Από τη βόλτα σας αυτή διαπιστώσατε ότι το Ηράκλειο είναι φιλική πόλη για άτομα με αναπηρία;

«Τα ίδια τα παιδιά είχαν κάνει μία καταγραφή επίσης πρωτότυπη. Τις ημέρες των Χριστουγέννων είχαν βάλει ένα συμμαθητή τους σε αναπηρικό αμαξίδιο και προσπάθησαν να τον συνοδεύσουν στο κέντρο του Ηρακλείου, σε μαγαζιά και καταστήματα, για να δουν πώς μπορεί να κινηθεί ένας άνθρωπος με κινητικά προβλήματα. Η αλήθεια είναι ότι κατέγραψαν πολλά προβλήματα. Ακόμη και σε κεντρική τράπεζα, η πόρτα ήταν πολύ μικρή για να περάσει το αμαξίδιο.

Επίσης, και για τα άτομα με προβλήματα όρασης υπάρχουν προβλήματα. Δεν υπάρχουν σε όλα τα πεζοδρόμια οι ανάγλυφες λωρίδες που βοηθούν στον προσανατολισμό των τυφλών, ενώ είναι σημαντική και η απουσία ηχητικών φαναριών, ώστε να μπορούμε κι εμείς να περνάμε με ασφάλεια το δρόμο.

Πρέπει όμως να σημειώσουμε και από την άλλη μεριά ότι σε κάποια λεωφορεία υπάρχει φωνητική αναγγελία των στάσεων, κάτι που είναι χρόνιο αίτημα του Συνδέσμου να γίνει και στην Αθήνα. Το Ηράκλειο είναι πιο μπροστά σε αυτό το θέμα.

Το θέμα είναι όμως ότι στο Ηράκλειο είναι καταγεγραμμένα 500 άτομα με προβλήματα όρασης. Πολλοί από αυτούς δεν ζουν μόνο στο κέντρο. Κι αυτό είναι πρόβλημα γιατί δεν υπάρχουν παντού πεζοδρόμια, κι όταν υπάρχουν είναι κατειλημμένα από εμπόδια, ενώ τα κλαδιά από τα δέντρα μπορεί να είναι πολύ κοντά, με αποτέλεσμα τον τραυματισμό κάποιου ατόμου.

Γενικότερα, δεν υπάρχουν τα αυτονόητα για εμάς. Παρόλα αυτά βλέπω κινήσεις ευαισθητοποίησης στην Κρήτη και από τους πολίτες, τα τοπικά ΜΜΕ και αυτό είναι πολύ σημαντικό αυτό. Γιατί όταν ουσιαστικά απουσιάζει το κράτος, η μόνη μας ελπίδα για ισότιμη αντιμετώπιση, είναι μόνο μέσα από την αλληλεγγύη των πολιτών προς τους συμπολίτες τους».