Skip to content Skip to main navigation Skip to footer

2009-Συνέντευξη Στο Ηλεκτρονικό Περιοδικό istories.gr

1) Πόσο δύσκολη είναι η ζωή στην Ελλάδα του 2009 για έναν άνθρωπο που δεν έχει την όρασή του; Ίσως καλύτερη από παλιά, αλλά πόσο καλή τελικά;

Αναμφίβολα και σήμερα υπάρχουν δυσκολίες και μπορείτε εύκολα να το καταλάβετε, αν π.χ φέρετε στο μυαλό σας για λίγο ένα οποιοδήποτε πεζοδρόμιο της πόλης που ζείτε, ακόμη και της Αθήνας που είναι η πρωτεύουσα της χώρας. Παρκαρισμένα μηχανάκια και αυτοκίνητα, παρανόμως τοποθετημένα τραπεζάκια καταστημάτων, κατεστραμμένα σκαλιά, λακκούβες ή ανοιχτά φρεάτια, κλαριά απεριποίητων δέντρων να γέρνουν πολύ πάνω απ’το έδαφος στο ύψος του προσώπου σε σημείο που να μη μπορούν εύκολα να γίνουν αντιληπτά από κάποιον που δε βλέπει κ.α. που εμποδίζουν την καθημερινή μετακίνηση ενός ανθρώπου με πρόβλημα όρασης με ανεξαρτησία, άνεση και ασφάλεια.

Μιλώντας για δύο άλλους βασικούς τομείς-θεμέλια για την ανάπτυξη της προσωπικότητας και την αυτόνομη διαβίωση κάθε ανθρώπου, για την εργασία και την εκπαίδευση, αρκεί να πούμε ότι μόλις πέρυσι αναγνωρίστηκε με νόμο η υποχρεωτικότητα της φοίτησης και των παιδιών με αναπηρία σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες και ξεκίνησε να παρέχεται δωρεάν υλικοτεχνικός εξοπλισμός σε μαθητές με πρόβλημα όρασης (π.χ η/υ με το ειδικό πρόγραμμα που μετατρέπει κάθε τι που δείχνει η οθόνη σε φωνή διαβάζοντας το αυτόματα ή μεγεθύνοντας τα κείμενα για τους μερικώς βλέποντες, μηχανές Braille -=ο ανάγλυφος τρόπος γραφής και ανάγνωσης των τυφλών-). Παρ’όλα αυτά ο ν.3699/2008 για την «Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση» δεν αξιολογείται απ’τις Ελληνίδες και Έλληνες τυφλούς ως βελτιωτικό βήμα σ’αυτόν τον τομέα, αφού δε ρυθμίστηκαν ούτε αυτή τη φορά πάγια αιτήματα μας, όπως η δημιουργία Εθνικού Τυπογραφείου τυφλών ή η δημοσιοποίηση της Σχολής Τυφλών Βορείου Ελλάδος «Ήλιος».

Στα εργασιακά τέλος, δεν έχει ακόμη τροποποιηθεί ο νόμος 2643/1998 που προβλέπει διορισμό τυφλών τηλεφωνητών στο δημόσιο, με τα τηλεφωνικά κέντρα όμως να αυτοματοποιούνται σήμερα και παράλληλα, πολλοί τυφλοί να καταξιώνονται ήδη εργαζόμενοι ως δικηγόροι, εκπαιδευτικοί, ακόμη και προγραμματιστές η/υ κ.α. δικαιολογώντας έτσι την απαίτηση μας από την πολιτεία να κάνει συντεταγμένα πράξη το άνοιγμα νέων επαγγελμάτων στον χώρο μας.

Σίγουρα πάντως παρατηρούνται βελτιώσεις σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια με όπλα όπως την εξέλιξη της τεχνολογίας να είναι υπέρ μας και πολλά έργα που έγιναν εν όψει των Ολυμπιακών και Παραολυμπιακών αγώνων του 2004 να είναι η αρχή που ζητά μια συνέχεια εξελικτικών βημάτων υλικοτεχνικής προόδου.

2) Αν ένα παιδί γεννηθεί χωρίς όραση, τι είναι αυτό που θα το βοηθήσει να κοινωνικοποιηθεί ομαλά, σαν όλα τ’αλλα παιδιά και να μην απομονωθεί στον κόσμο του; Η οικογένειά του, το σχολείο του ή η ίδια η κοινωνία;

Λίγο απ’όλα! Καταρχήν πρέπει οι γονείς προσπαθώντας με ψυχραιμία και με την κοινή λογική να καλύψουν την απουσία της πρώιμης παρέμβασης –θεσμού που αγνοείται ως σήμερα στη χώρα μας-, να καταλάβουν πως γέννησαν ένα παιδί σαν όλα τα άλλα, έναν άνθρωπο με δυνατότητες και προοπτικές όπως κάθε μωρό που ξεκινά να κάνει τα πρώτα του βήματα στη ζωή… Θα πρέπει εξ αρχής να δεχτούν ότι το παιδί τους έχει μια εξωτερική ιδιαιτερότητα, μέρος όμως της ανθρώπινης μοναδικότητας και ποικιλομορφίας και όχι μια ετικέτα που το κάνει απ’τη γέννηση του τυποποιημένο προϊόν ιατρικοποίησης. Σίγουρα θα πρέπει να προσαρμοστεί η συμπεριφορά του οικογενειακού περιβάλλοντος ως προς το πρόβλημα, φαινόμενα όμως όπως η υπερπροστατευτικότητα ή οι υπερβολικές φοβίες που μπορεί να «φυλακίσουν» το παιδί και μεγαλώνοντας και ενώ οι γονείς δε θα υπάρχουν στη ζωή του από κάποια στιγμή και μετά, να το καταστήσουν ολοκληρωτικά ανάπηρο, θα πρέπει να μην αγγίξουν ούτε στο ελάχιστο αν γίνεται τη στάση οικογένειας και συγγενών. Οι ισορροπίες ειδικά αν υπάρχουν και άλλα αδέλφια θα πρέπει να κρατηθούν εξ αρχής, γιατί «η αρχή είναι το ήμισυ του παντός»…

Από εκεί και πέρα με το παιδί να νιώθει, να μεγαλώνει και να υποστηρίζεται ως…«φυσιολογικό», θα πρέπει να παλέψει και να κατακτήσει τον σεβασμό στη διαφορετικότητα και την ισότιμη συμμετοχή σε κάθε δραστηριότητα στη γειτονιά, στο σχολείο, στην κοινωνία, συναντώντας όσο γίνεται περισσότερους συμμάχους ή τουλάχιστον την καλή προαίρεση και όχι τείχη χτισμένα από στερεότυπα, μύθους ή προκαταλήψεις.

3) Έχετε αντιμετωπίσει ρατσισμό από το περιβάλλον σας, στο σχολείο σας, στη γειτονιά, στο πανεπιστήμιο ή σε κάποιο κέντρο διασκέδασης;

Θλίβομαι που ακόμη και σήμερα τα φαινόμενα κοινωνικού αποκλεισμού είναι έντονα –κυρίως στην επαρχία- και που τα άτομα με αναπηρία μπορεί να είναι για κάποιους «τιμωρία απ’το Θεό», «κατάρα για την οικογένεια», «ο κουφός, ο στραβός ή ο κουτσός του χωριού». Αγανακτώ που η απουσία μακροχρόνια σχεδιασμένης κοινωνικής πολιτικής και κρατικής μέριμνας με επίκεντρο των άνθρωπο, καταδεικνύουν αδιαφορία, ανισότητα ή και καιροσκοπία που χαρακτηρίζουν εδώ και χρόνια την εκάστοτε πολιτική εξουσία. Οργίζομαι που δεν υπάρχει σε κανέναν νόμο του Ελληνικού κράτους ούτε μια φράση που να υπονοεί έστω ένα από τα προβλήματα των φοιτητών με αναπηρία για τους οποίους κάθε πρόνοια σταματά ως την εισαγωγή μας στο Πανεπιστήμιο και μετά «ο Θεός βοηθός», ενώ στα καινούρια σχολεία, νοσοκομεία και κτίρια δημοσίων υπηρεσιών που κατασκευάζονται ή αναδημιουργούνται δεν είναι αυτονόητες οι παρεμβάσεις για την τοποθέτηση ραμπών, μεγεθυμένων και σε γραφή Braille επιγραφών και ηχητικής αναγγελίας στους ανελκυστήρες, ή ο διορισμός διερμηνέων νοηματικής γλώσσας για τους κωφούς. Και θα συμφωνήσω με την άποψη πολλών εκπαιδευτικών και μαθητών πως απ’το Δημοτικό έως και το Λύκειο σπαταλούνται άδικα δεκάδες διδακτικές ώρες, όταν στη μόρφωση γενικής παιδείας δε χωρούν μαθήματα όπως ένα με θεματική προσέγγιση του χώρου των ΑΜΕΑ, για τη σωστή οδική συμπεριφορά και ασφάλεια κ.α. Μορφές διακριτικής μεταχείρισης και ρατσισμού όλα αυτά; Μάλλον… Πάντως σίγουρα αφορμές για προβληματισμό και διάλογο.

4) Πώς σχολιάζετε το γεγονός της απαγόρευσης εισόδου σε μια νέα τυφλή γυναίκα σε πολλά εστιατόρια, λόγω του σκύλου οδηγού της που συνέβη πρόσφατα στην Αθήνα;

Με νομοθετική διάταξη του 1987 που βελτιώθηκε το 2007, οι σκύλοι-οδηγοί τυφλών ορίζεται ότι επιτρέπονται κατ’εξαίρεση σε χώρους εστίασης. Αναλογιζόμενοι και άλλες αναφορές τυφλών τουριστών που επισκεπτόμενοι τη χώρα μας έχουν αντιμετωπίσει παρόμοια προβλήματα, μπορούμε ασφαλώς να συμπεράνουμε πως πέραν των ρυθμίσεων που υπάρχουν και δεν είναι ευρύτερα γνωστές, μιλάμε κυρίως για λάθος νοοτροπία και ελλειμματική κοινωνική συνείδηση.

Εδώ και σχεδόν έναν χρόνο, ξεκίνησε και λειτουργεί απαντώντας στις ανάγκες και τις απαιτήσεις των τυφλών στην Ελλάδα, το Ελληνικό Κέντρο Εκπαίδευσης και Ανάπτυξης Σκύλων-Οδηγών Τυφλών (www.greekguidedogs.gr), που συστήθηκε από όλους τους επίσημους φορείς συλλογικής εκπροσώπησης των αναπήρων και των τυφλών ειδικότερα, με στόχο την ευρύτερη ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού σε θέματα προσβασιμότητας των ΑΜΕΑ και τη διαρκή συνεργασία αλλά και πίεση προς την πολιτεία και κάθε άμεσα ή έμμεσα εμπλεκόμενο με τη δημόσια εξυπηρέτηση των πολιτών φορέα για τη διαμόρφωση του κατάλληλου νομοθετικού πλαισίου που όχι απλά θα επιτρέπει αλλά και θα διευκολύνει τη χρήση σκύλων-οδηγών από άτομα με προβλήματα όρασης. Υπολογίζοντας στο έμπρακτο ενδιαφέρον, στην κατανόηση και στη βοήθεια όλων, είμαστε αισιόδοξοι για το μέλλον.

5) Δεδομένου ότι για σας η εικόνα δεν παίζει κανένα ρόλο, ως προς το να εκτιμήσετε ή να αξιολογήσετε κάτι, ποιά είναι τα κριτήριά σας προκειμένου να αγαπήσετε έναν τόπο, να συμπαθήσετε ή όχι έναν άνθρωπο, ή και να ερωτευτείτε ακόμα;

Εικόνα για μας γίνονται όλες οι πληροφορίες που συλλέγουμε μέσω των υπόλοιπων αισθήσεων μας, οι οποίες είναι λογικό να αναπτύσσονται περισσότερο για να καλύψουν όσο γίνεται την απουσία της όρασης.

Η χρεία της φωνής ενός ανθρώπου, το άρωμα του, η αύρα του, το περπάτημα του, η θέρμη με την οποία ανταλλάσσει χειραψία, οι ήχοι και οι μυρωδιές ενός τόπου, όλα αυτά γίνονται κριτήρια μας για να σχηματίσουμε εντυπώσεις παρακάμπτοντας τη γνώμη της «πρώτης ματιάς».

6) Συνηθίζουμε να λέμε ότι αυτοί που χρειάζονται βοήθεια είναι οι συγγενείς και οι φίλοι ενός ατόμου διαφορετικού κι όχι αυτό το ίδιο το άτομο. Τι θα είχατε να συμβουλέψετε όλους αυτούς που συναναστρέφονται έναν άνθρωπο με ιδιαίτερες ανάγκες;

Κατ’αρχήν πρέπει να είναι ξεκάθαρο σε όλους ότι ο ανάπηρος είναι κανονικός άνθρωπος και όχι από πορσελάνη, γι’αυτό και δε θα πρέπει να φοβάστε να μας πλησιάσετε, να μας μιλήσετε, να μας ρωτήσετε για ότι θέλετε να μάθετε ή υποθέτετε. Είναι προσβλητικό να ρωτούν τον συνοδό μας για το δικό μας όνομα, την πορεία της ζωής μας, τις προτιμήσεις ή τα σχέδια μας, όταν ακουμπώντας μας στον ώμο ώστε να καταλάβουμε πως απευθύνεστε σε εμάς, όλοι μπορείτε να συζητήσετε απευθείας μαζί μας το οτιδήποτε.

Είμαι εικοσιενός ετών και γεννήθηκα τυφλός. Παρ’όλα αυτά χρησιμοποιών και εγώ στην καθημερινότητα μου λέξεις και φράσεις όπως «βλέπω τηλεόραση» που για μένα σημαίνει ακούω, «θα το δω και θα σου πω» εννοώντας πως θα το ψάξω, «αναπηρία», «ματιά» κλπ. Μη φοβάστε λοιπόν να τις χρησιμοποιείτε και εσείς. Δεν είναι αγένεια, δεν είναι αδιάκριτο, δεν είναι κακό να λέμε τα πράγματα με το όνομα τους. Από την άλλη πλευρά, πρέπει και εμείς οι ίδιοι να μιλούμε ανοιχτά και χωρίς κόμπλεξ για την ιδιαιτερότητα μας και για το πώς προσαρμόζουμε τον τρόπο ζωής μας ώστε να την αντιμετωπίζουμε, πρέπει να ανταποκρινόμαστε ενεργά και να παίρνουμε πρωτοβουλίες ώστε να «σπάει ο πάγος» και να θεμελιώνεται φυσιολογικά κάθε φορά μια νέα επαφή, μια νέα σχέση, μια νέα επικοινωνία.

7) Αν είχατε τη δυνατότητα να αλλάξετε κάτι στην χώρα μας σήμερα, οτιδήποτε, τι θα ήταν αυτό;

Τη νοοτροπία μας…

Έχοντας ως νέο άλλοθι την οικονομική κρίση για την κρίση των ηθικών αξιών, έχουμε κάνει πυξίδα για τον τρόπο ζωής μας το «εγώ» ενώ κυρίαρχος τρόπος σκέψης θα έπρεπε να είναι το «εμείς». Πνιγμένοι απ’το άγχος της καθημερινότητας και ζυγίζοντας τα προβλήματα που έχουμε να αντιμετωπίσουμε και που δεν έχουν καθόλου εύκολες λύσεις, ξεχνώντας να ζήσουμε το Τώρα γιατί απ’τη γέννηση μας βαφτιστήκαμε οπαδοί ενός καλύτερου υλικού Αύριο, θεωρώντας πως για ότι συμβαίνει στραβός είναι ο γιαλός γιατί εμείς πάντα ορθά αρμενίζουμε, που και που απλά αναρωτιόμαστε πώς αξίες όπως η ομαδικότητα, ο εθελοντισμός, η κοινωνική αλληλεγγύη ή η ανιδιοτέλεια, θα καταφέρουν στη σημερινή εποχή να επιβιώσουν…

Δεν είναι όμως έτσι. Και αυτό το «δεν είναι έτσι» φωνάζουν πια όλο και συχνότερα οι λαϊκές εξεγέρσεις κοινωνικών ομάδων ανά τον κόσμο και το κάνουν ενέργεια και κίνητρο τους οι ποικίλες, αυθεντικές κινηματικές δομές των πολιτών που επιζητούν την ηθική, πνευματική και ψυχική αναγέννηση, με τους νέους πιστεύω να δικαιούνται να έχουν τον πρώτο ρόλο.

8) Είσαστε φοιτητής της Νομικής Σχολής Αθηνών. Σκοπεύετε να ασκείτε την δικηγορία ως επάγγελμα και αν ναι, πιστεύετε ότι η ιδιαιτερότητά σας θα σταθεί εμπόδιο στην καριέρα σας ως δικηγόρος; Ποιά είναι τα σχέδιά σας για το μέλλον και πώς οραματίζεστε τη ζωή σας;

Η Νομική Σχολή ήταν η πρώτη και μόνη μου επιλογή απ’τα τέλη κιόλας του Γυμνασίου και ευτυχώς κατάφερα και πέρασα με την πρώτη σ’αυτήν. Μου αρέσει αυτό που σπουδάζω γιατί είναι επάγγελμα των ανατροπών, που σε βοηθά να διευρύνεις τους ορίζοντες σου και να σκέφτεσαι πολύ, διερευνητικά, σφαιρικά και με διορατικότητα. Σε έναν χρόνο καλώς εχόντων των πραγμάτων θα πάρω το πτυχίο μου και μετά σκέφτομαι να κάνω μεταπτυχιακό για εξειδίκευση σ’έναν κλάδο του Δικαίου απ’τους 2-3 που με έλκουν περισσότερο. Θέλω να ασκήσω τη δικηγορία. Σίγουρα θα μου παρουσιαστούν εμπόδια λόγω του προβλήματος όρασης, το ξέρω. Ξέρω όμως και ότι δε μπορεί να θέλω πολύ να προσπαθήσω και να παλέψω για το όνειρο μου και να μην καταφέρω τίποτα…

Ακόμη, ελπίζω έχοντας την έγκριση των συναδέλφων μου, να συνεχίσω να μάχομαι για το κοινό καλό του χώρου μου μέσα από τη διοίκηση της Νεολαίας του Πανελληνίου Συνδέσμου Τυφλών όπου είμαι μέλος, αλλά και σε διεθνές επίπεδο μέσω και της οργάνωσης VIEWS για νέους με προβλήματα όρασης όπως κάνω ήδη εδώ και 2 χρόνια. Για μένα έστω και ένα εμπόδιο λιγότερο να βρει στον δρόμο του κάποιο παιδί με πρόβλημα όρασης που ακολουθεί, θα’ναι επιτυχία ζωής!

9) Ζητήσαμε από ένα παιδάκι του δημοτικού να μας πει τι θα ήθελε να ρωτήσει έναν τυφλό άνθρωπο αν τον είχε μπροστά του. Η ερώτηση λοιπόν που ήρθε αυθόρμητα ήταν η εξής: Πώς αντιλαμβάνεστε τα χρώματα; Τι σημαίνει για σας γαλάζιο, κόκκινο ή άσπρο;

Τα χρώματα δεν τα έχω δει ποτέ και να σας πω εδώ πως δεν ισχύει αυτό που λένε πως οι τυφλοί βλέπουμε μαύρο ή σκοτάδι, δε βλέπουμε τίποτα. Για μένα κάθε χρώμα είναι άγγιγμα, ήχος, γεύση ή άρωμα και από κει και πέρα ξέρω μόνο θεωρητικά κάποια πράγματα π.χ για το πώς να ταιριάζω τους συνδυασμούς στο ντύσιμο μου. Το γαλάζιο για μένα είναι θάλασσα, το άσπρο χιόνι ή ένα ποτήρι φρέσκο γάλα, το κόκκινο μια φέτα καρπούζι ή μια ντομάτα με άρωμα Κρήτης απ’όπου και κατάγομαι!

Κλείνοντας κυρία Τζιρίτα σας ευχαριστώ πολύ για την ηλεκτρονική συζήτηση που κάναμε και είμαι στη διάθεση κάθε αναγνώστη για οποιαδήποτε άλλη πληροφορία ή διευκρίνιση στο evavgoul@otenet.gr , ενώ περισσότερες πληροφορίες για τις συλλογικές μας δράσεις μπορείτε να βρίσκετε και στην επίσημη ιστοσελίδα της Εθνικής Ομοσπονδίας Τυφλών, στο www.eoty.gr.

0 Comments

There are no comments yet

Leave a comment

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *

Back to top